HƏM FİZİKİ, HƏM PSİXOLOJİ, HƏM DƏ PSİXİATRİK
Bildiyiniz kimi “Azərbaycan Hava Yolları” aviaşirkətinin J2-8243 nömrəli Bakı-Qroznı reysini yerinə yetirən “Embraer 190” təyyarəsi Aktau şəhərinin 3 km yaxınlığında qəza enişi edib.
Təyyarədə 37 Azərbaycan, 16 Rusiya, altı Qazaxıstan və üç Qırğızıstan vətəndaşı olub. Qəzadan biri uşaq olmaqla 25 nəfərin sağ qaldığı olduğu bilidirilir. Qazaxıstanın Mangistau vilayətində yerləşən regional xəstəxanaya yerləşdirilib.
Diqqətiniziə partlayışlı təyyarə qəzasından sağ çıxanların sağlamlığını tam yoxlamaq üçün bir sıra vacib müayinələri təqdim edirik. Bu müayinələr həm fiziki, həm də psixoloji aspektləri əhatə edir:
İlkin olaraq Fiziki müayinələr edilməlidir.
Hər hansı bir sınıq, əzilmə və ya daxili orqanların zədələnməsini müəyyən etmək üçün: rentgen, kompüter tomoqrafiyası (KT) və ya maqnit-rezonans tomoqrafiyası (MRT) edilməlidir.
Termik yanıqların qiymətləndirilməsi üçün dermatoloji müayinə.
Yaraların infeksiyalaşma riskini azaltmaq üçün yara baxımı həyata keçirilməlidir.
Partlayış zamanı yaranan tüstü və kimyəvi maddələrin inhalasiyası üçün
Ağciyər funksiyasının və döş qəfəsinin yoxlanılması icra edilməlidir.
Rentgeni və ya KT müayinəsi edilməlidir.
Partlayışın səs-küyü qulaqlara zərər verə bilər. Buna görə də audiometriya testi edilməlidir.
Gözdə mexaniki zədələr və ya kimyəvi təsirlər yoxlanılmalıdır.
İkinci növbədə isə pasientin laborator analizləri üçün gərəkli prosedurlar edilməlidir.
Qanda karboksihemoglobin səviyyəsinin ölçülməsi, ümumi qan analizi və elektrolitlər yoxlanılmalıdır.
Müxtəlif toksinlər və kimyəvi maddələrin qalıqlarını müəyyən etmək üçün zəhərlənmə testləri icra edilməlidir.
Bundan sonra psixoloji və psixiatrik müayinələr həyata keçirilməlidir.
Travma sonrası stress pozuntularını aşkar etmək üçün psixoloq və ya psixiatrla müayinə keçmək vacibdir.
Sonda diaqnozlara əsasən partlayışlı təyyarə qəzasından sağ çıxanların reabilitasiya ehtiyacları qarşılanmalıdır.
Hərəkət məhdudiyyətləri varsa pasientin fizioterapiya keçməsi təmin edilməlidir.
Travmanın emosional təsirlərini azaltmaq üçün psixoloji dəstək almaq gərəkdir.
Bu müayinələr zamanı xəstənin fərdi vəziyyəti və simptomları nəzərə alınmalıdır. Sağ qalanların təxirəsalınmaz yardım almağı, eləcə də uzunmüddətli izlənməyə ehtiyacı ola bilər.